Podkast Powszechny

Oraz: w jakim tempie zużywają się słowa? Jak szybko tworzyć rzeźby wielkości ułamka milimetra? I czy tańczymy szybciej, gdy ktoś włączy niesłyszalne basy? Na przegląd naukowych wydarzeń ubiegłego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.

W Iranie od miesięcy trwają masowe protesty po śmierci Mahsy Amini zatrzymanej za źle założony hidżab. Zginęło w nich już ponad 400 osób, a 12 grudnia jednego z protestujących publicznie powieszono. Jak działa Gašt-e Eršād, irańska policja obyczajowa? Dlaczego w Iranie tak często stosuje się karę śmierci? Czy protesty mają szansę zmienić państwo ajatollahów? A może są dowodem na to, że Iran już się zmienił? Na podkast zapraszają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story

Andrij Lubka, poeta i pisarz: „Okazało się, że wojna to cecha natury ludzkiej. Kiedy zaczyna się wojna, to następuje obniżenie do poziomu najprostszego: życia jako bytu biologicznego. Czyli nadbudowa – cywilizacja i humanistyka – po prostu znika”. Rozmawia Katarzyna Kubisiowska.

Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru im. Słowackiego w Krakowie: „Teatr ani w ogóle sztuka nigdy nie usiłuje czegokolwiek narzucać. Teatr zawsze jest lustrem. Pokazuje pewne zjawiska i ma prawo to pokazywać, nawet jeżeli są one bolesne i trudne do zaakceptowania”. Rozmawia Katarzyna Kubisiowska

Szósta armia świata, dysponująca bronią jądrową i zatrudniająca pół miliona żołnierzy, to także główna siła polityczna w Pakistanie. Teraz, gdy legendarny krykiecista Imran Khan wraca po nieudanym zamachu na swoje życie i zapowiada walkę o odzyskanie stanowiska premiera, głos wojskowych będzie decydujący. A może generałowie spełnią swoje zapowiedzi i przestaną rządzić z tylnego siedzenia? Na podkast zapraszają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story

Beata Stankiewicz, malarka: „Jako dziecko byłam otoczona starymi kobietami. Do dzisiaj tęsknię za starymi kobietami. Bo dla mnie w nich jest mądrość, której potrzebuję, przekazana ustnie, jak kobieta kobiecie. Może być przy lepieniu pierogów...”

Jednym z najpopularniejszych motywów literackich, powracających w legendach wielu świętych, jest wątek poskromienia lub oszukania diabła. Czasami święci zawierali nawet pakt z diabłem, aby potem, oczywiście, oszukać czarta, a czasami po prostu byli przez diabła atakowani lub kuszeni, ale zawsze wychodzili z tej konfrontacji zwycięsko. W jaki sposób św. Wolfgang wykołował diabła? Dlaczego św. Dunstan mógłby być ogłoszony patronem nieuczciwej konkurencji? Skąd się wzięło przekonanie, że podkowa przybita do drzwi przynosi szczęście? Zaprasza Magdalena Łanuszka

Organizacja mundialu w Katarze kosztowała 200 mld dolarów i życie tysięcy osób. To mistrzostwa nie tylko w piłce nożnej, ale też korupcji i pazerności. Czy dzisiejsza piłka jest lustrem, które wiernie odbija to, jak wygląda nasz świat? I jak to wszystko znieść z perspektywy zwykłego kibica? Na podkast zapraszają: Wojciech Jagielski, Krzysztof Story. Gość specjalny: Michał Okoński [Korekta: w odcinku podaliśmy niesprawdzoną informację o 15 tys. ofiar przygotowań do mundialu. Problem z tą liczbą wyjaśniamy tutaj: http://powszech.net/15000]

A także: Pierwsza udana detekcja samotniczej czarnej dziury, sztuczna inteligencja bawiąca się w chemika i naukowe noble. Na przegląd naukowych wydarzeń ubiegłego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.

„Życie, które mam, jest takie, jakbym cały czas miała do skroni przystawioną lufę pistoletu. Trzy razy wymknęły mi się momenty przejścia z życia w miarę normalnego w świat psychotyczny. Sytuacja graniczna, przerwanie ciągłości »ja«, jest dla mnie sytuacją dnia codziennego” – opowiada Aleksandra Młynarczyk-Gemza, artystka i pisarka, w rozmowie z Katarzyną Kubisiowską.

Jak bardzo uwodzący jest nieustanny uśmiech Hiny Maedy i jak wysoko ocenić refleksję – czyli co i dlaczego zaskoczyło nas w pierwotnie niezaskakujących wynikach? O rezultatach Konkursu Wieniawskiego rozmawiają Anna Dziurdzikowska i Jakub Puchalski. Cytaty muzyczne dzięki uprzejmości Towarzystwa im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.

Spotkałem Łukasza i miałem poczucie, że to jest to. Dziwne, bo bez fajerwerków i motyli w brzuchu. Bez romantycznego sztafażu. Po prostu patrzyłem na niego i wiedziałem, że to jest to. Nic więcej. I tak to trwa, prawie osiemnaście lat.

Średniowieczne żywoty świętych, zwłaszcza wczesnochrześcijańskich męczenników, obfitują w fantastyczne epizody. Wydaje się, że byli oni nie do zabicia: wielokrotnie w opowieściach tych powtarzał się wątek kolejnych makabrycznych i absolutnie zabójczych tortur, które za przyczyną cudu nie robiły bohaterom żadnej krzywdy. Większość ostatecznie kończyła życie po ścięciu głowy – byli jednak i tacy, którzy wedle legend mieli po ścięciu wstać i odejść, unosząc swoją głowę. Oczywiście, w związku z tym dość makabryczne wizerunki tychże świętych znajdziemy w wielu średniowiecznych dziełach sztuki. Opowiada Magdalena Łanuszka

Przed nami już tylko finał Konkursu Wieniawskiego. Jakimi muzykami są skrzypkowie, którzy się do niego dostali, a jakimi kilkoro z tych, którzy odpadli? Co mówi nam to współczesnej wiolinistyce? Rozmawiają Anna Dziurdzikowska i Jakub Puchalski. Bohaterowie odcinka: Quingzhou Weng, Hana Chang, Dayoon You, Hina Maeda, Max Tan, Wojciech Niedziółka, a także biorący udział w II etapie Konkursu muzycy towarzyszący – altowioliści Katarzyna Budnik, Michał Bryła i Ryszard Groblewski, pianiści Grzegorz Skrobiński i Michał Francuz oraz Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus, pod dyrekcją Anny Duczmal-Mróz. | Cytaty muzyczne dzięki uprzejmości organizatorów.

„Formatujące doświadczenie: ojciec na pustej zupełnie drodze, w nocy, gdzie nic nie miało prawa jechać, a my z podporządkowanej wyjeżdżaliśmy na główną, spytał: Młody, czy po twojej stronie wolne? Poczułem, że pierwszy i ostatni raz powierzył mi swoje życie” - opowiada reporter i pisarz Zbigniew Rokita. Na kolejny odcinek cyklu „Punkt zwrotny” zaprasza Katarzyna Kubisiowska

A także: czy palenie marihuany wywołuje apatię? Za co przyznaje się IgNoble? I co ma wspólnego chemioterapia z jedzeniem lodów? Na przegląd naukowych wydarzeń września zaprasza Łukasz Lamża.

Wieniawski prowokuje do eksplozji wirtuozerii. Ale Konkurs Wieniawskiego wymaga znacznie więcej. Z czym będą zmagać się skrzypkowie w XVI edycji turnieju, która rozpoczyna się 7 października w Poznaniu? Zaprasza Jakub Puchalski | Partnerem odcinka jest organizator 16. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego.

„On nie tyle buduje przyszłość Kościoła, co chciałby przywrócić przeszłość” – mówi o abp. Jędraszewskim redaktor naczelny „Więzi” Zbigniew Nosowski. Opowiada też o „konkubinacie między kierownictwem episkopatu i partii rządzącej” i roli, jaką odgrywa w nim krakowski metropolita, oraz o tym, że w sprawie abp. Paetza łamał on sumienia księży . A na koniec poznamy także nowe fakty w sprawie Kpinomira. Rozmawiają Anna Goc i Marcin Żyła.

Jest jedną z najważniejszych postaci polskiego Kościoła, słynącą z atakowania osób LGBT, mniejszości czy opozycji. Jednak o samym abp. Marku Jędraszewskim wiadomo zaskakująco mało. „Tygodnik” postanowił o nim opowiedzieć – i sprawdzić, co historia ta mówi o Kościele. O tym, kim jest metropolita Krakowa i o kulisach powstawania jego dziennikarskiego portretu, z autorami tego tekstu – Anną Goc, Przemysławem Wilczyńskim i Marcinem Żyłą, rozmawia Michał Kuźmiński.

W kwestii skuteczności wstawiennictwa w rozmaitych sprawach święci mają swoje specjalizacje – są zatem i tacy, do których należy zwracać się o wsparcie w przypadku problemów finansowych, czy też po prostu z modlitwą o powodzenie w interesach. Opowiada o nich Magdalena Łanuszka.