Kees De Kort | Bnr

Er lijkt iets belangrijks te ontbreken in de Voorjaarsnota die gisteren is gepresenteerd. Volgens econoom Edin Mujagic zou de overheid vaker naar zichzelf moeten kijken wanneer er naar dekking voor financiële tegenvallers wordt gezocht. ‘Het zou een verademing zijn als bij dit soort vraagstukken ook eens de vraag wordt gesteld of de overheid zelf niet wat kan inleveren.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Voorjaarsnota ligt er, op verzoek van de informateurs met enige voorrang. En het resultaat valt lang niet tegen, zegt macro-econoom Arnoud Boot: wat erin staat is leesbaar, niet onverstandig en hooguit een beetje aan de voorzichtige kant. De afgelopen jaren zijn bepaalde zaken ‘geweldig meegevallen’, dus de belastingontvangsten liggen behoorlijk op peil.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

IMF-topvrouw Kristalina Georgieva zegt dat we mogelijk een zeer teleurstellend decennium voor de boeg hebben. Volgens econoom Arnoud Boot zijn de afgelopen decennia zo buitengewoon goed geweest, dat de groei bijna wel móet tegenvallen. ‘We hadden een onvoorstelbare groei in de wereld, wie weet hoeveel miljoenen mensen uit armoede zijn gekomen?’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse inflatie bedroeg in maart 3,5 procent op jaarbasis en kruipt zo steeds dichter naar de Europese situatie toe. En dat is een flinke tegenvaller volgens Menno Middeldorp, hoofd van RaboResearch. ‘Vooral omdat het tempo er wat uit is.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het eerste kwartaal van dit jaar is de vraag naar bedrijfsleningen substantieel gedaald, blijkt uit de ECB Lending Survey. Het is wéér een signaal dat de economie in de eurozone maar matig draait, zegt Ester Barendregt, hoofdeconoom van Rabobank. ‘Het is op zich niet verrassend, maar wel een belangrijk gegeven voor de ECB, die een rentebesluit zal nemen.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

De verbouwing van het stroomnet financieren door het verhogen van de staatsschuld of de kosten over meerdere generaties uitsmeren, noemt econoom Arnoud Boot ‘paniekvoetbal’. ‘Het probleem van het energienetwerk is dat de investeringen zijn achtergebleven.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er zijn in de VS 303.000 nieuwe banen bijgekomen in maart, bijna 100.000 meer dan waar men op gerekend had. De lonen stegen met 4 procent iets harder dan de inflatie, en ook het werkloosheidspercentage is met 3,8 relatief laag. ‘Zo’n aantal nieuwe banen is lastig te rijmen met een inflatie die binnen afzienbare tijd naar 2 procent zakt’, zegt econoom Edin Mujagic.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De manieren waarop de overheid de koopkracht probeert te repareren zijn ineffectief. Dat blijkt een recente publicatie van het Centraal Planbureau. ‘Zowel omdat er grote verschillen zijn tussen inkomensgroepen, maar nog belangrijker, ook binnen inkomensgroepen’, legt econoom Arnoud Boot uit.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De gemiddelde stijging van de cao-lonen vlakt af en de piek lijkt ver achter de rug te zijn. Daarmee lijkt een groot deel van de werknemers nu al te zijn gecompenseerd voor de hogere inflatie van de afgelopen jaren. ‘Vanaf nu zullen we elk kwartaal het bericht krijgen dat de loonstijgingen lager zijn uitgekomen’, verwacht econoom Edin Mujagic. Maar terug naar normaal zal het zeker niet gaan, verwacht hij.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

In steeds meer landen lijkt de economie weer aan te trekken. Vooral in de industrie ziet men weer positieve ontwikkelingen. Onder meer de Nederlandse inkoopmanagers worden langzaam maar zeker weer wat positiever. ‘Als je zo kijkt naar alle andere landen, dan zie je dat het in heel veel grote landen de cijfers langzaam maar zeker oplopen’, ziet econoom Edin Mujagic.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Uit de inflatie-indicator voor de Amerikaanse centrale bank, de Fed, blijkt dat energie wederom een opdrijvende factor is. Dat terwijl de energieprijzen vorig jaar juist zorgden voor een neerwaartse druk op de inflatie. Dat voordeel is nu verleden tijd, concludeert macro-econoom Edin Mujagic. ‘De inflatie was in februari namelijk iets hoger dan in januari.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om Tata Steel versneld te kunnen vergroenen, moet het kabinet miljarden uitgeven. Dat blijkt uit een rapport in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Die miljarden kunnen wat econoom Arnoud Boot betreft beter ergens anders aan worden uitgegeven. ‘Als je er ook maar één euro tegenaan gooit, dan zal je hele harde eisen moeten stellen en accepteren dat er een kleinere operatie doorgaat.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het geld dat wordt gebruikt om techbedrijven als ASML en NXP in Nederland te behouden, wordt mogelijk betaald door belastingen te verhogen. Zo wordt er gedacht aan hogere btw-tarieven, hogere winstbelasting of de verhoging van belastingen voor rijkere huishoudens. Het zijn opties waar de Tweede Kamer uiteindelijk een knoop moet doorhakken, meldt het AD. ‘Het kabinet legt de rekening bij iemand anders’, bekritiseert econoom Edin Mujagic.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Doordat de wereld steeds verder vergrijst en meer mensen recht hebben op een pensioen, stevenen we af op een wereldwijde pensioencrisis. Daarvoor waarschuwt Larry Flink, de topman van vermogensbeheerder BlackRock. ‘Als je naar de Verenigde Staten kijkt, dan zie je dat er te veel mensen zijn die te weinig sparen voor hun oude dag’, legt econoom Edin Mujagic uit.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse overheidsfinanciën dreigen in de toekomst te ontsporen. Daar waarschuwt Phillip Swagel, directeur van het Amerikaanse begrotingsbureau. De waarschuwing komt op basis van de enorme staatsschuld waarmee de Verenigde Staten kampen. ‘Als je dat als Amerikaans CPB-directeur zegt, dan is dat nogal wat’, zegt econoom Edin Mujagic.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het begrotingstekort voor 2023 is met 0,3 procent van het bbp opnieuw veel lager uitgevallen dan eerder gedacht, blijkt uit cijfers van het CBS. Een aantal maanden geleden voorspelde het ministerie van Financiën nog een tekort van 1,8 procent van het bbp. Geld genoeg dus, zou je denken. Maar volgens macro-econoom Arnoud Boot is het belangrijk dat een nieuw kabinet kritische financiële keuzes gaat maken.  Als verklaring voor het meevallende begrotingstekort wees de demissionair minister van Financiën Steven van Weyenberg naar eenmalige meevallers. Dat is al zes á zeven jaar de verklaring die gegeven wordt.  Wat kunnen de formerende partijen met dit nieuws? Bij de afgelopen kabinetsformatie met VVD, D66, CDA en ChristenUnie, werd geen enkele keuze gemaakt. Elke partij moest z’n zin krijgen en elke partij kreeg dan ook een pot geld. De bestedingen die toen zijn gedaan, waren niet efficiënt. Aan het nieuwe kabinet is de opdracht meer te investeren in de Nederlandse arbeidsproductiviteit.  Afgelopen jaar zijn 115.

Iedereen die hier is, moet meedoen aan de samenleving   Uit onderzoek van de Stichting Economisch Onderzoek, SEO, blijkt dat asielzoekers in Nederland na twee jaar nog steeds niet of nauwelijks werken. Volgens macro-econoom Arnoud Boot, tevens lid van de Raad van toezicht van de stichting, ‘een trieste conclusie'. Want 'los van alle sociale spanningen is het raar dat een land een deel van de bevolking verbiedt, of het heel moeilijk maakt, om te gaan werken'.  Waarom is dat triest?   Een onderzoek over asielzoekers en de vraag of je deze groep mensen meteen de gelegenheid moeten geven om na aanmelding aan het werk te gaan, ligt gevoelig. Omdat mensen geweldig bevreesd zijn voor aanzuigende werkingen, voor verdringing op de arbeidsmarkt en op de woningmarkt. Dit bureau, waar ik verder geen inhoudelijke bemoeienis mee heb, kan daar neutraal naar kan kijken.   Maar die vrees heeft geleid tot overheidsbeleid dat ervoor zorgt dat asielzoekers op dit moment heel weinig werken. Het betekent letterlijk dat ze, in het

De Amerikaanse centrale bank verwacht dat de economie van de Verenigde Staten dit jaar ‘aanmerkelijk’ harder zal groeien dan eerder gedacht. ‘Dat verwachten ze ook in 2025 en 2026 nog, terwijl de inflatie tot en met 2025 ook nog aan de hoge kant blijft’, vertelt econoom Edin Mujagic. Toch vindt de econoom de boodschap die Fed-baas Jerome Powell had moeilijk te begrijpen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De laatste tijd daalt de inflatie behoorlijk rap richting de vurig gewenste twee procent. Hoewel het alles behalve zeker is dat die daling voortzet, gaat de ECB niet te lang wachten met het verlagen van de rentes. De president van de ECB Christine Lagarde maakte dat vandaag bekend op een conferentie in Frankfurt.  Macro-econoom Edin Mujagić was daarbij.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De voorbije jaren konden de banken opereren in een ideale omgeving, met rentestijgingen – goed voor hun winstgevendheid, en historisch weinig faillissementen. 'De Europese banktoezichthouder waarschuwt dat er een einde komt aan die ideale mix’, zegt macro-econoom Edin Mujagic. Het was Claudia Buch, hoofd van de Europese banktoezichthouder, die waarschuwde voor gure tijden. Ze zegt tegen de Europese banken: maak je klaar voor een minder goed economisch klimaat. Daarbij heeft ze het over de geopolitieke situatie, die niet bevorderlijk is voor economische groei. Maar ze zoekt het ook dichter bij huis. Met dat laatste verwijst ze naar de renteverhogingen die de ECB vorig jaar heeft doorgevoerd. Steeds meer bedrijven gaan daar last van krijgen, bijvoorbeeld als ze hun oude lening moeten hernieuwen tegen een hogere rente. Dat kan betekenen dat ze niet meer in staat zijn hun lening af te betalen of zelfs failliet gaan.See omnystudio.com/listener for privacy information.